Utrwalamy pisownię w zakresie trudności ortograficznych - wyrazy z "rz". Scenariusz zajęć dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu

Opracowany scenariusz jest przeznaczony do pracy w małym zespole –
8 osób. Może być realizowany w klasie II lub III.

Temat: Utrwalamy pisownię w zakresie trudności
ortograficznych – wyrazy z „rz”.

Cele główne:
- doskonalenie techniki płynnego czytania i samodzielnego pisania wyrazów oraz zdań,
- kształcenie czujności ortograficznej,
- wdrażanie do samokontroli i samodzielności podczas pracy,
- utrwalanie podstawowych zasad ortograficznych.

Cele operacyjne
Uczeń:
- dokonuje analizy i syntezy wzrokowo słuchowej,
- płynnie i wyraziście czyta opracowane wyrazy,
- układa proste zdania z wykorzystaniem zgromadzonego słownictwa,
- pisze poprawnie z pamięci i ze słuchu wyrazy i zdania,
- dokonuje samokontroli i samooceny.

Metody - słowna, oglądowa, aktywnego działania

Formy – praca zbiorowa, grupowa, indywidualna jednolita i zróżnicowana

Środki dydaktyczne- zagadki, diagramy krzyżówki, karty pracy przygotowane przez nauczyciela, domino obrazkowo-wyrazowe, rozsypanka sylabowa, zestaw wyrazów do segregowania, ilustracje z serii „Zawody”, kolorowa wstążka, arkusze szarego papieru


Przebieg zajęć:

Część I
Ćwiczenie 1.- Leniwe ósemki
Przed uczniami rozkładamy duże arkusze szarego papieru. Dzieci kolorową kredą rysują LENIWE ÓSEMKI/ leżące/. Zadaniu towarzyszy muzyka relaksacyjna. Ćwiczenie rozpoczynamy lewą ręką – trzymamy kciuk na wysokości oka w linii środkowej ciała. Trzymamy głowę nieruchomo i rysujemy płynnym, nieprzerwanym ruchem cały czas wodząc za palcem wzrokiem. Prawą i lewą ręką kreślimy ósemki po kilka razy. Łączymy kciuki tworząc X. Koncentrujemy wzrok na środku X, śledzimy złączone kciuki wykonując leniwe ósemki. Dla ułatwienia nauki tego ćwiczenia, na początku rysujemy ósemkę i zaznaczamy strzałkami kierunki kreślenia.

Ćwiczenie 2. – Słoń
/Dla każdego ucznia wstążka długości ok. 1m i kartka papieru/
Lekko rozstawione kolana, głową dotykamy cały czas ramienia /można włożyć kartkę papieru między ramię i głowę/ oczy otwarte, ręką w powietrzu kreślimy leniwą ósemkę, a wzrok śledzi nie rysującą dłoń, lecz rysowaną ósemkę. Podczas rysowania poruszamy całą górną połowę ciała. Ósemkę rysujemy po trzy razy każdą ręką.

Ćwiczenie 3. –
Stojąc w rozkroku z obniżonymi biodrami wykonujemy „wypady” połączone z wydechem w lewo (prostując prawą nogę) w prawo (prostując lewą nogę).

Część II
Ćwiczenie 1. – Analiza i synteza wzrokowo-słuchowa na poziomie głoski
Na tablicy jest umieszczony diagram krzyżówki. Taki sam otrzymuje każdy uczeń. Dzieci podchodzą do tablicy, losują zagadki, dokonują analizy wzrokowo-słuchowej wyrazu i zapisują rozwiązanie do diagramu. Zaznaczają mazakiem trudności ortograficzne. Odczytują hasło: WYRAZY Z RZ.
Zagadki do krzyżówki:
1. Leczy zwierzęta.
2. Rosną w lesie.
3. Lubią je wiewiórki.
4. Są w nim dni i miesiące.
5. Kwitnie we wrześniu.
6. Pracuje w młynie.
7. Strzela gole.
8. Czeszesz nim włosy.
9. Ma białą korę.

Ćwiczenie 2. – Praca w grupach /grupy dwuosobowe/
Uczniowie losują karteczki z cyframi 1,2,3,4, w ten sposób zostają przydzieleni do grup. Każda z grup otrzyma kartę pracy. Polecenie nauczyciela: proszę zapoznać się z instrukcją i wykonać zadanie.
Grupa 1.
Uzasadnij pisownię podanych wyrazów. Dopisz wyrazy pokrewne.

rowerzysta, bo.......................................
orzeł, bo........................................
dworzec, bo........................................
zachmurzenie, bo.......................................
morze, bo........................................
jeziorze, bo........................................
norze, bo........................................
Korze, bo ........................................

W tych wyrazach „rz” wymieniło się w „r”. Jest to „rz” wymienne.

Grupa 2.
Ułóż wyrazy z rozsypanki sylabowej:

rze, od, ka, ku, ko, rzacz, mu, rze, rzy, nie, nek, o, zwie, rze, rzę, chy, ta, ja, wie, rzę, ba, bi, na

powstałe wyrazy: rzeka, odkurzacz, korzenie, murzynek, orzechy, zwierzęta, jarzębina, wierzba

W tych wyrazach występuje „rz” niewymienne. Ich zapis trzeba zapamiętać.

Grupa 3.
Napisz po dwa wyrazy po następujących spółgłoskach:
b-
p
d-
t-
g-
k-
j-
ch-
w-

Po spółgłoskach: p, b, d, t, g, k, j, ch, w piszemy „rz”

Grupa 4.
Przeczytaj zagadki, dobierz wyrazy będące ich rozwiązaniem.

Zagadka 1.
Leczy ludzi. (lekarz)
Zagadka 2.
Gotuje smaczne posiłki. (kucharz)

Zagadka 3.
Naprawia zepsute zamki. (ślusarz)
Zagadka 4.
Pracuje w aptece. Sprzedaje lekarstwa. (aptekarz)
Zagadka 5.
Piecze chleb. (piekarz)
Zagadka 6.
Pracuje w radio lub telewizji. ( dziennikarz)
Zagadka 7.
Szyje kożuchy. (kuśnierz)

W nazwach zawodów zakończonych na –erz, - arz piszemy „rz”.

Pogadanka w oparciu o kolorowe ilustracje na temat użyteczności każdego z zawodów w życiu codziennym.

Ćwiczenie 3. – praca w grupach
Uczniowie otrzymują loteryjki obrazkowo-wyrazowe /wyrazy z rz/ . Ich zadaniem jest ułożenie ich w jak najszybszym czasie

Ćwiczenie 4. – praca indywidualna
Odczytajcie wyrazy zapisane wspak. Napiszcie je starannie w zeszycie. Zaznaczcie trudności ortograficzne.
atęzreiwz, ezrom, nazrhc, ńeisezrw, jezdna, ybyzrg, ńeibezrg, atazrogłaM

Podzielcie te wyrazy na sylaby. Ułóżcie z trzema wybranymi wyrazami zdania.

Ćwiczenie 5.
Zabawa w detektywa
Który wyraz nie pasuje do danej grupy. Wyjaśnij dlaczego?

morze, brzeg, trzcina, wrzos

jarzębina, brzoza, orzech, wierzba,

warzywa, rzodkiewka, brzoskwinia, korzenie

lekarz, marynarz, pilot, dziennikarz

Ćwiczenie 6.
Na zakończenie proponuję uczniom zabawę „Mokre dyktando”. Tekst dyktanda rozwieszony jest na ścianach klasy. Jedna osoba z każdego zespołu biegnie do tekstu, wraca i dyktuje pozostałym. Po wykonaniu ćwiczenia następuje korekta tekstu.

Część III
Ćwiczenia oddechowe przy muzyce relaksacyjnej.