Tworzymy ekslibrisy do domowego księgozbioru. Konspekt zajęć

KONSPEKT ZAJĘĆ KOŁA MIŁOŚNIKÓW KSIĄŻEK

Temat zajęć : TWORZYMY EKSLIBIRSY DO DOMOWEGO KSIĘGOZBIORU.
CELE ZAJĘĆ:
- zapoznanie uczniów z pojęciem „ekslibris” jako znakiem własnościowym książki oraz jego historią
- rozwijanie umiejętności sprawnego korzystania ze słowników, encyklopedii
- zapoznanie z podstawowymi elementami, które powinien zawierać znak własnościowy książki
- kształcenie umiejętności tworzenia własnego ekslibrisu
- wdrażanie do zapamiętania nazwy wyrazu „ekslibris” oraz
jego pochodzeniem
- rozbudzanie aktywności twórczej uczestników koła
- rozwijanie samodzielności w projektowaniu i wykonywaniu
ekslibrisu do domowej biblioteki
- rozwijanie umiejętności prezentowania własnej pracy
- wdrażanie do pracy samodzielnej i grupowej
METODY:

* podająca - rozmowa , pokaz
* aktywizujące – gry dydaktyczne, praca w grupach
* programowe – praca z tekstem i materiałem ikonograficznym
* praktyczna – projekt
* problemowo-ćwiczeniowa – karty pracy

FORMY PRACY:

indywidualna, praca w grupach, zbiorowa

POMOCE DYDAKTYCZNE:
słowniki, kartki z przykładowymi historycznymi ekslibrisami, ekslibrisy z bibliotek szkolnych, karty pracy


PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1.Powitanie uczniów
2.Wprowadzenie do tematu zajęć – rozwiązanie hasła na karcie pracy.
Każdej literce została przyporządkowana jedna litera.

S Z K O L N A X B I B L I O T E K A R K A
1 2 3 4 5 6 7 X 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Przenieś literkę odpowiadającą danej cyfrze i odczytaj hasło, które będzie tematem dzisiejszych zajęć.

15 19 1 5 9 8 18 12 1

Rozwiązanie:
15 19 1 5 9 8 18 12 1
E K S L I B R I S

Hasło: EKSLIBRIS

3. Zapoznanie z celami zajęć.
4. Wyjaśnienie pojęcia i pisowni słowa „EKSLIBRIS”
a) próba samodzielnego wyjaśnienia słowa „ekslibris” przez uczniów
b) wyszukanie w słownikach i leksykonie oraz odczytanie hasła:
ekslibris i superekslibris
Ekslibris – znak własnościowy z wkomponowanym godłem lub nazwiskiem właściciela, umieszczony zwykle na wewnętrznej stronie przedniej okładki książki.(Słownik języka polskiego.)
lub
Artystyczna nalepka z imieniem i nazwiskiem lub godłem właściciela umieszczana na wewnętrznej stronie okładki , księgoznak, znak własnościowy.

Ekslibris jest najwłaściwszym i najszlachetniejszym sposobem oznaczania własności książki, gdyż jako miniaturowe dzieło sztuki graficznej budzi uczucia estetyczne będąc jednocześnie dowodem kultury jej właściciela. Istota ekslibrisu związana jest z umiłowaniem książek, z poziomem kultury człowieka i podkreśla więź między książką a jej właścicielem, którego imię i nazwisko ( lub nazwa instytucji) widnieją na znaku graficznym. Ekslibris czyli kartka z wyobrażeniem graficznym wklejana jest na wewnętrznej stronie przedniej okładki dla zadokumentowania przynależności egzemplarza do księgozbioru.
5.Zapoznanie uczniów z dziejami znaku książkowego:
- historia ekslibrisu na świecie – najstarszy znany ekslibris faraona Amenhotepa III, w formie fajansowej tabliczki przymocowanej ongiś do papirusowego zwoju, pochodzi z XIV w p n e.
- wyjaśnienie pojęcia superekslibris (prezentacja superekslibrisów),

Superekslibris (z łac. super – wyższy, ex libris – z ksiąg) jest to szczególna forma ekslibrisu, znaku własnościowego książki, stanowiąca część wystroju introligatorskiego oprawy.
Superekslibris, graficzny znak własnościowy zawiera herb, względnie monogram posiadacza, odciśnięty na okładce druku lub rękopisu, niekiedy barwiony lub złocony.
W Polsce stosowany głównie w XV - XVIII w.
Superekslibrisy pojawiły się wcześniej niż właściwe ekslibrisy i były wklejane na osobnych karteczkach na zewnętrznej stronie oprawy, już w XIV w. Zazwyczaj wykonane były techniką tłoczenia, często ze złoceniem i przedstawiały motywy heraldyczne lub inicjały, najczęściej umieszczane centralnie w polu oprawy. Stosowane najczęściej na bibliofilskich oprawach skórzanych, ale czasem również płóciennych i papierowych.
Historia ekslibrisu w Polsce – najstarszy polski ekslibris pochodzi z 1516 roku i należał do kanclerza i biskupa Marcina Drzewickiego.
6. Oglądanie przykładowych ekslibrisów oraz prezentacja książek, które maja wklejony ekslibris.
7. Wyróżnienie elementów składowych ekslibrisu:
a)nazwa instytucji lub imię i nazwisko właściciela,
b)słowo „ex libris” lub „ekslibris”,
c)rysunek graficzny związany z właścicielem np.: zawodem, zainteresowaniami, charakterem, rodzajem księgozbioru, humorystyczny,...
8. Samodzielne projektowanie i wykonanie własnego ekslibrisu przez każdego z uczestników zajęć – praca samodzielna.

Na tekturce uczniowie plasteliną projektują i wyklejają
wymyślony przez siebie ekslibris.

9. Podsumowanie lekcji – usystematyzowanie poznanych wiadomości .
Karta pracy nr 2
Słowo ekslibris pochodzi z języka................ i oznacza...................
Zapamiętałem, że każdy ekslibris powinien zawierać:
..........................., ......................., ........................................ .

10. Zachęcenie do tworzenia własnych ekslibrisów
i oznaczania nimi domowych księgozbiorów
11. Zakończenie zajęć i ich ocena przez uczestników zajęć.