Program pracy z uczniem zdolnym na zajęciach dodatkowych z języka angielskiego, z elementami metody bezpośredniej

PROGRAM PRACY
Z UCZNIEM ZDOLNYM
NA ZAJĘCIACH POZALEKCYJNYCH
Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO
Z ELEMENTAMI METODY BEZPOŚREDNIEJ

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 44 IM. UNICEF
W BYTOMIU


Autor programu oraz prowadzący zajęcia: mgr Aneta Ościk
Przedmiot: język angielski
Etap edukacyjny: II – klasy V i VI szkoły podstawowej
Typ: pozalekcyjne koło zainteresowań
Wymiar godzin: 1 godzina tygodniowo
Czas realizacji: rok szkolny 2013/2014
Uczestnicy: uczniowie klas V i VI wyróżniający się w nauce języka angielskiego

1. Wstęp
Niniejszy program opracowany został z uwzględnieniem treści zawartych w podstawie programowej i stanowi pozycję uzupełniającą do programu nauczania języka angielskiego, aktualnie wykorzystywanego w Szkole Podstawowej nr 44 im. UNICEF w Bytomiu, pt.: „Program nauczania języka angielskiego zgodny z nową podstawą programową, dla II-ego etapu edukacyjnego (szkoła podstawowa, klasy IV-VI)”.
Zasadniczym założeniem programu jest doskonalenie i poszerzanie umiejętności posługiwania się językiem angielskim uczniów wykazujących szczególne zdolności językowe, poprzez wprowadzenie elementów metody bezpośredniej – Direct Method for English.
W celu wyłonienia uczniów do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, nauczyciel wykorzysta obserwację i analizę postępów uczniów w dotychczasowej nauce języka. Podstawowym miernikiem umiejętności językowych ucznia przy kwalifikacji do zajęć pozalekcyjnych będzie ocena roczna uzyskana w poprzednim roku nauki.

2. Charakterystyka
Program ten w swoim założeniu uwzględnia przede wszystkim potrzeby i zainteresowania uczniów. Duży nacisk należy położyć na tworzenie pozytywnego stosunku do nauki języka obcego poprzez częste zachwalanie uczniów zauważając ich postępy oraz wzbudzanie w nich entuzjazmu do nauki języka angielskiego.
Tematyka programu obejmuje zagadnienia bliskie uczniom, dotyczące między innymi szkoły, ważniejszych świąt/dni, kulinariów, oraz takie, które pozwalają im ćwiczyć funkcje językowe, jak np. udzielanie informacji, wskazówek, pisanie pocztówek, tworzenie regulaminów, umiejętne wyrażanie własnych emocji.
Treści zawarte w niniejszym programie pokrywają się w dużej mierze z zagadnieniami omawianymi w trakcie lekcji, co umożliwia uczniom usystematyzowanie i utrwalenie zdobytej wiedzy.
Główną innowacją którą program wprowadza w nauczaniu języka angielskiego w szkole podstawowej jest zastosowanie specyficznej metody nauczania jaką jest metoda bezpośrednia (omówiona poniżej w pkt. 5).
Ujęte w programie zagadnienia pozwalają na realizację około 35 zajęć lekcyjnych po 45 minut każde. Istnieje możliwość kompilacji poszczególnych tematów bądź rozciągnięcia ich na więcej jednostek lekcyjnych w zależności od stopnia opanowania materiału przez uczniów, po wnikliwych bieżących obserwacjach nauczyciela.
Na realizację programu pozwala połączenie wybranych pozycji książkowych i Internetu, jednak kluczową rolę odgrywać będą materiały przygotowane przez nauczyciela.
Program ten powinien nie tylko wzbogacić ofertę programową szkoły, lecz również skutecznie promować poszerzanie wiedzy z języka angielskiego wśród uczniów. Praktyczna znajomość języka angielskiego jest najchętniej przyswajaną wiedzą wśród ludzi i to właśnie ona decyduje o chęci dalszej nauki.

3. Cele ogólne programu
- systematyzowanie i pogłębianie zdobytych na lekcjach wiadomości i umiejętności;
- przygotowywanie uczniów do udziału w Bytomskiej Olimpiadzie Języka angielskiego, konkursie krajoznawczym Mały Globtroter oraz innych konkursach przedmiotowych oraz o tematyce Unii Europejskiej;
- podniesienie kompetencji umiejętności językowych czyli mówienia, pisania, czytania oraz słuchania;
- zwiększanie zasobu słownictwa oraz poszerzanie znajomości struktur gramatycznych;
- kształtowanie wśród uczniów świadomości językowej;
- poszerzanie wiedzy na temat kultury krajów anglojęzycznych;
- motywowanie uczniów do systematycznego pogłębiania wiedzy;
- rozwijanie ciekawości poznawczej oraz aktywności intelektualnej uczniów;
- rozwijanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości językowe oraz niwelowanie nieśmiałości językowej.

4. Cele szczegółowe programu
a) Rozwijanie umiejętności posługiwania się językiem zapewniających w miarę sprawną komunikację językową w sytuacjach życia codziennego, w bezpośrednim kontakcie z osobami posługującymi się językiem angielskim jako podstawowym oraz podczas pobytu w krajach anglojęzycznych. Szczególny nacisk zostanie położony na umiejętność szybkiego reagowania na bieżącą sytuację językową oraz kształtowanie nawyku myślenia w języku angielskim podczas używania języka (wyeliminowanie myślowego tłumaczenia z języka polskiego równocześnie z mówieniem w języku angielskim).
b) Wyrabianie umiejętności pracy z pomocami dydaktycznymi (słownikami, filmami).
c) Kształcenie umiejętności pracy w parach oraz w grupie, organizowania własnej pracy, twórczego rozwiązywania problemów.
5. Metody pracy
a) Metoda bezpośrednia (Direct Method for English) – wybrane elementy: korzystanie ze schematu pytanie-odpowiedź do przyswojenia wybranych struktur leksykalnych i gramatycznych; stosowanie prędkości mówienia podobnej do rodzimych użytkowników języka angielskiego (prędkość jest koniecznym elementem do rozwinięcia umiejętności mówienia i rozumienia ze słuchu); wyrabianie refleksu językowego czyli zmuszanie ucznia do natychmiastowego udzielania odpowiedzi, bez uprzedniego tłumaczenia na język ojczysty. Wszystkie te elementy połączone ze sobą niwelują dwie podstawowe trudności w opanowaniu języka: nudę i słabą pamięć. Nuda zostaje przezwyciężona przez prędkość i konieczność nieustannej, bacznej obserwacji sytuacji językowej, a słaba pamięć zostaje wzmocniona poprzez szybkie powtarzanie ćwiczonych schematów.
b) Metoda audiolingwalna: wspólne śpiewanie, recytowanie, powtarzanie za wzorem.
c) Metoda komunikatywna: ćwiczenie sytuacji dnia codziennego;
d) Metody aktywizujące: drama, układanie dialogów, przeprowadzanie wywiadów, przejmowanie roli nauczyciela, dyskusja.

6. Formy pracy
a) praca indywidualna;
b) praca w parach;
c) praca w grupach.

7. Tematyka zajęć:

1. Praktyczna nauka korzystania ze słownika polsko-angielskiego i angielsko-polskiego.
2. Regiony w Wielkiej Brytanii - Anglia, Walia, Szkocja, Irlandia.
3. Regiony w Wielkiej Brytanii – symbole, kuchnia, wybrane zabytki, wybrane tradycje, geografia, ciekawostki, legendy, itp.
4. Szkoła - system edukacji, przedmioty szkolne w Wielkiej Brytanii
5. Zwyczaje kulinarne w Wielkiej Brytanii - zamawianie jedzenia.
6. Dni specjalne (Halloween, itp.)
7. Z wizytą u rodziny królewskiej – Buckingham Palace.
8. Boże Narodzenie oraz Wielkanoc w Wielkiej Brytanii.
9. Opisywanie ludzi – zawody.
10. Opisywanie cech fizycznego wyglądu ludzi, zwierząt i przedmiotów.
11. W sklepie (obuwniczym, odzieżowym, aptece, itp.)
12. U lekarza – zwroty, słownictwo, dialogi.
13. Na lotnisku – zwroty, słownictwo, dialogi.
14. W hotelu – zwroty, słownictwo, dialogi.
15. Rozrywka i zainteresowania, czas wolny.
16. Życie rodzinne i towarzyskie, korelacje rodzinne.
17. Sport i zdrowy tryb życia.
18. Wakacje – kierunki świata i podróże zagraniczne.
19. Ćwiczenia z uwzględnieniem testów z poprzednich lat z Bytomskiej Olimpiady Języka Angielskiego.

8. Materiały dydaktyczne
 radiomagnetofon z odtwarzaczem CD, płyty CD;
 rzutnik oraz ekran, płyty DVD;
 komputer;
 materiały uzyskane z Internetu;
 materiały przygotowane przez nauczyciela na podstawie podręczników „New Friends 3” (Pearson) oraz „Evolution 2”, wykorzystywane przy metodzie bezpośredniej;
 karty ze słownictwem tzw.: flashcards;
 gry planszowe oraz komputerowe;

9. Przykładowy scenariusz zajęć

Temat lekcji: Sporty i czynności czasu wolnego.
Cele edukacyjne: Powtórzenie słówek z zakresu „sport” i czynności czasu wolnego; powtórzenie konstrukcji gramatycznej „I can.../ can't”;
Cele operacyjne: uczeń potrafi nazwać sporty widziane na ilustracji, uczeń potrafi formułować pytania i odpowiedzi z użyciem czasownika modalnego „Can”, uczeń potrafi poprawnie wymawiać nazwy sportów;
Treści: słownictwo związane z różnymi dziedzinami sportu oraz czynnościami wykonywanymi w czasie wolnym;
Metody: metoda bezpośrednia; metoda aktywizująca – burza mózgów; metoda audiolingwalna – wspólne powtarzanie konstrukcji gramatycznych;
Techniki: praca grupowa, praca indywidualna, technika lockstep (praca frontalna nauczyciela).
Materiały dydaktyczne: materiały przygotowane przez nauczyciela potrzebne w procesie powtarzania metodą bezpośrednią, ilustracje sportów.
Rozgrzewka językowa: Brainstorm – każdy z uczniów wypisuje na kartce wszystkie nazwy sportów i czynności czasu wolnego które pamięta.
Prezentacja: uczniowie opisują ilustrację przygotowaną przez nauczyciela, wykorzystując do tego celu konstrukcję językową „I can/can't”. Nauczyciel prezentuje pytania które za chwilę usłyszą.
Praktyka: ćwiczenia w szybkim opowiadaniu na pytania „What sports do you practice?”, „Can you swim/ play football/ run, jump?”
Feedback: gra językowa „I can jump”

10. Przewidywane efekty

W wyniku realizacji programu uczeń powinien:
 umiejętnie korzystać ze słownika języka angielskiego;
 umiejętnie radzić sobie z nieśmiałością językową, wierzyć we własne możliwości i umiejętności oraz mieć świadomość, iż możliwość popełniania błędów nie wyklucza porozumiewania się w języku obcym oraz nie sprowadza na nas fali krytyki ze strony współrozmówcy;
 potrafić porozumieć się w konkretnej sytuacji językowej dnia codziennego z możliwie jak najmniejszym udziałem tłumaczenia myślowego na język ojczysty; samemu zadawać pytania rówieśnikom oraz nauczycielowi; odpowiadać sprawnie na pytania; prezentować krótkie monologi na wybrane tematy;
 znać regiony, zwyczaje i podstawowe informacje historyczne oraz kulturalne na temat Wielkiej Brytanii;
 umieć współpracować w grupie rówieśniczej jednocześnie mając poczucie własnej godności i odrębności oraz szanując zachowania i postawy innych uczniów.

11. Propozycje oceniania uczniów
W związku z faktem, iż na zajęciach dodatkowych nie obowiązuje cyfrowy system oceniania, niniejszy program, jako nagradzanie uczniów proponuje:
 częste i liczne pochwały dobrze wykonanych zadań;
 rozmowy z rodzicami uczniów, pochwały w obecności rodziców;
 możliwość reprezentacji szkoły w konkursach przedmiotowych (przy uzyskaniu wysokiego miejsca – wpis oceny bardzo dobrej do dziennika nauczania);

12. Ewaluacja

Ewaluacja powinna pomóc w:
- Sprawdzeniu, czy spełnione zostały oczekiwania organizatora i uczestników procesu;
- Określeniu związku między sposobami i warunkami działania a końcowymi wynikami;
- Lepszym planowaniu dalszego działania.
Ewaluacji podlegać będą:
- Efekty pracy uczniów, czyli osiągnięcia (po realizacji programu)
- Jakość pracy uczniów (po I i II semestrze);
- Jakość pracy nauczyciela (po wybranych zajęciach );
- Metody realizacji programu i trafność ich wyboru;
- Umiejętność pracy samodzielnej i w grupie, koncentracja i zaangażowanie, zainteresowanie, twórczość, inicjatywa, samodyscyplina.
Formy ewaluacji:
- Obserwacje umiejętności i postaw(w trakcie zajęć), rozmowy indywidualne i grupowe;
- Ankiety, karty samooceny, wywiady –jako ewaluacja sumująca po realizacji programu;
- Konkursy -wyniki konkursów przewidzianych w programie;
- Praktyczne zadania skierowane do uczniów sprawdzające ich praktyczną wiedzę i umiejętności
Ewaluacja zakończy się sporządzeniem sprawozdania zawierającego ocenę, wnioski i propozycje do przyszłych działań.