X Używamy plików cookie i zbieramy dane m.in. w celach statystycznych i personalizacji reklam. Jeśli nie wyrażasz na to zgody, więcej informacji i instrukcje znajdziesz » tutaj «.

»» ZDALNE NAUCZANIE. U nas znajdziesz i opublikujesz scenariusze ««
Numer: 18976
Przesłano:
Dział: Artykuły

Znaczenie zabawy w rozwoju dziecka

Dzieciństwo, to okres, który nierozerwalnie łączy się z zabawą. Często też zwany jest wiekiem zabawy. To czas nie tylko najprzyjemniejszy, ale też najważniejszy w życiu człowieka, gdyż od jego wykorzystania zależy w dużym stopniu ogólny rozwój jednostki.
Zabawa to każda aktywność, którą dziecko podejmuje dla samej przyjemności – bawi się dla samej zabawy. Rodzaj zabawy podejmowany przez dziecko uzależniony jest przede wszystkim od wieku, a więc od możliwości rozwojowych.
Przybiera ona różne formy od prostych zajęć motorycznych z użyciem zabawek, poprzez uspołecznione zabawy w gronie rówieśników, aż po zabawy udramatyzowane konstrukcyjnie.
W trzecim roku życia dzieci najczęściej bawią się równolegle obok siebie, niekiedy obserwując i naśladując się nawzajem, lecz nigdy nie wchodzą w prawdziwe interakcje.
Środowisko rodzinne ma duży wpływ na zabawię małych dzieci, gdyż naśladują one czynności i zajęcia rodzeństwa, osób dorosłych. Zabawa to przygotowanie do życia. Poprzez zabawę dziecko uczy się funkcjonować w życiu dorosłym. Obserwując zabawy dzieci możemy wyodrębnić kilka grup: zabawy manipulacyjne, konstrukcyjne, ruchowe tematyczne i dydaktyczne. Zabawa odgrywa dużą rolę w następujących płaszczyznach rozwoju: fizycznej – wspomaga rozwój mięśni i sprawności manualnej, umożliwia wyładowanie energii, społecznej – uczy określonych form zachowania, współpracy, dzielenia się z innymi, przyjaźni, poznawczej – uczy postrzegania kształtów, kolorów, rozmiarów i struktury przedmiotów.
Potrzeba poznania i aktywności dzieci jest tak silna, że każdy przedmiot może stanowić pretekst do zabawy. Piaget wskazuje w tym okresie rozwoju dziecka (między drugim, a siódmym rokiem życia) zabawę symboliczną – występującą na przedoperacyjnym poziomie rozwoju inteligencji. Dziecko wykorzystuje fantazje i jest usatysfakcjonowane używaniem jednego przedmiotu jako symbolu innego (krzesło może być samochodzikiem itp.).
Od siódmego roku życia dziecka rozwijające się procesy myślowe stają się bardziej logiczne, w zabawie dziecko wykorzystuje rozmaite reguły i procedury. Aktywność ta to zabawa w role, która jest właściwa dla operacyjnego poziomu rozwoju inteligencji.
Piaget stwierdza, że „zabawa jest wyrazem procesu asymilacji, w którym dziecko usiłuje włączyć wiedzę o otaczającym je świecie dopasowując ją do posiadanych już doświadczeń i sposobu rozumienia świata”.
W wieku szkolnym obok świadomości zabawy jako działalności „na niby” coraz wyraźniej pojawia się świadomość pracy, czyli świadomość obowiązku, której źródłem staje się przeświadczenie dziecka o konieczności wykonywania jakiś zadań. Stopniowo dziecko ośmioletnie zaczyna pracować z taką spontanicznością, z jaką bawiło się w fazie wczesnego dzieciństwa. Dobrze zorganizowana praca jest więc dalszym ciągiem zabawy. Pozostaje nadal czynnikiem nie dającym się niczym zastąpić. Możemy tutaj wskazać na zabawę rozwiniętą jako bogatą formę zabawy, stymulującą bardziej złożoną aktywność dziecka i wykorzystującą w pełni jego możliwości. Zabawę tę charakteryzują takie cechy jak: jasny cel i pewne środki do jego osiągnięcia i to, że dziecko może ocenić swoje postępy bez odwoływania się do innych osób (rzeczywiste sprzężenie zwrotne).
W czasie zabawy dziecko uczy się lepiej poznać samego siebie, obserwuje pozostałych członków zabawy i ocenia ich. Zaznaczają się tutaj zdolności wczuwania w ich rolę, zabawa powoduje zwiększenie pewności własnej osoby. Rozbudzają się różne procesy nauczania, zdolności do rozwiązywania problemów, przezwyciężania trudności, odnoszenia sukcesów. Zabawa rozwija wyobraźnię, twórcze pomysły i inteligencję. Dziecko podczas zabawy zdobywa doświadczenia, które przygotowują go do trudniejszych zadań w życiu. Zabawa wywołuje zaciekawienie, pobudza do działania, pozwala poznać i odkryć świat poprzez zaangażowanie zmysłów. Pobudza kreatywną i otwartą postawę wobec ludzi, otaczającej rzeczywistości. Uczy tolerancji, zrozumienia tolerancji innych. Zabawa odgrywa również dużą rolę w procesie wychowawczym, staje się czynnikiem rozwoju społecznego. Wprowadza dzieci w rzeczywisty świat w formie dla nich przystępnej. Powinniśmy dyskretnie kierować zabawą dzieci, wtedy następuje wychowanie i uspołecznienie dziecka.
Zabawy sprzyjają wyzwoleniu aktywności ruchowej, umysłowej, konstrukcyjnej i twórczej. Wpływają na rozwój mowy, pobudzają wyobraźnię oraz uczą radzenia sobie z trudnościami.
Zabawa to również doskonały moment na poruszanie trudnych dla dziecka tematów, nadrabianie zaległości i wyrównywanie deficytów .
Zabawa właściwie ukierunkowana wyzwala pozytywne cechy, uczy współpracy, wyzwala radość, daje motywację do działania. Pozwala również przeciwdziałać niepożądanym zachowaniom, czy formom aktywności, dlatego tak ważna jest właściwa postawa rodziców, opiekunów oraz nauczycieli, by właściwie i mądrze kierować zabawą i przekazywać właściwe wzorce.


Bibliografia:
• A. Birch; T. Malim, Psychologia rozwojowa w zarysie, PWN, Warszawa 2002,
• M. Przetacznik - Gierowska; M. Tyszkowa, Psychologia rozwoju człowieka, cz. I i II, PWN, Warszawa 2009,
• R. Trześniowski „Zabawy w Życiu i rozwoju dziecka”, Warszawa 1987r., Wydawnictwo Sport i Turystyka,
• W. Okoń; „Zabawa a rzeczywistość” WSiP

O nas | Reklama | Kontakt
Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji, ogłoszeń oraz reklam.
Copyright © 2002-2024 Edux.pl
| Polityka prywatności | Wszystkie prawa zastrzeżone.
Prawa autorskie do publikacji posiadają autorzy tekstów.