Regionalizm w pracy wychowawczo-dydaktycznej przedszkola

Świat w którym żyjemy na co dzień – mała ojczyzna- to: przyroda ludzie i stworzona przez nas kultura. Mała ojczyzna jest częścią większej całości, graniczy z innymi małymi ojczyznami, wspólnie tworząc regiony, a te – dużą ojczyznę.
Obecnie uczestniczymy w globalizacji życia społecznego, obserwujemy uniformizację kultury, unifikację życia, krzewienie idei zjednoczonej Europy i powstawanie zrębów cywilizacji globalnej.
Jest także drugi trend, a mianowicie renesans regionalizmu – odżywanie „lokalizmów” i regionalizmów rewolucje mniejszości etnicznych i wyznaniowych określane jako „ przebudzenie etniczne”, „powrót do korzeni”, „zakorzenienie w małej ojczyźnie”.
Dotychczasowe doświadczenie uczy, że możliwe jest pogodzenie postawy regionalizmu z postawą uniwersalizmu. Najwięksi twórcy kultury światowej podkreślali jednocześnie swoje dziedzictwo narodowe oraz regionalne. Współczesny regionalizm nie ma charakteru defensywnego, jak to miało miejsce w XIX i w początkach XX wieku, kiedy to dotyczy wyłącznie obrony własnej odrębności i związanych z nią wartości w formie zastanej.
Wykorzystanie regionalizmu w pracy wychowawczo – dydaktycznej przedszkola to przede wszystkim kształtowanie etycznego stosunku do „małej ojczyzny” i przekazywanie dziedzictwa kulturowego poprzez przyjęcie wartości tkwiących w bezpośrednim, przyrodniczym i kulturowym otoczeniu człowieka.
„Tak jak ptak, który opuszcza własne gniazdo, zatacza zrazu małe kręgi”, tak i my powinniśmy wpierw poznać i zrozumieć swą małą ojczyznę - najbliższe nam okolice. By potem jak ptak polecieć dalej i dalej, aby móc poznać i zrozumieć swoją Ojczyznę i świat.”
(Sopot – Zembok B. 1998, nr 3).
Obecnie nie wszyscy zdają sobie sprawę z konieczności stopniowego i naturalnego poznawania świata – od udziału dziecka w rodzinie, w grupie rówieśniczej, środowisku lokalnym do włączenia w krąg wartości i tradycji wspólnoty regionalnej. Dlatego uświadomienie dziecku jego łączności duchowej i materialnej z regionem jest koniecznym elementem działań pedagogicznych i wychowawczych w przedszkolu. W toku tej pracy wskazujemy na związki człowieka z miejscem jego „zakorzenienia”, na konieczność utożsamiania się z wzorami postaw wspólnoty i świadomego uczestnictwa w pielęgnowaniu tradycji oraz obrzędów regionalnych. Autentyczna, bogata i różnorodna edukacja regionalna jest trwałym osiągnięciem nowego systemu III Rzeczypospolitej. Bowiem przed 1989 r. była ona kontrolowana i ograniczona, cenzurowana i często traktowana instrumentalnie. Dzisiaj edukacja regionalna staje się istotną i żywotną rozwijającą się częścią całego systemu oświatowego, co więcej jak pisze A. Chętnik , należy upatrywać w niej „najwłaściwszy, naturalny sposób urzeczywistniania idei Małej Ojczyzny”. (Chętnik A. 1998, nr 4/5).

1.Chętnik A. "Wędrówki po małej ojczyźnie", "Wychowanie na co dzień" Toruń 1998 nr4/5
2.Sopot-Zembok "Wędrówki po małej ojczyźnie", "Wychowanie na co dzień" Toruń 1998 nr3