Wspomaganie rozwoju dziecka z wykorzystaniem metody Ruchu Rozwijającego W. Sherborne

Wspomaganie rozwoju dziecka
z wykorzystaniem metody Ruchu Rozwijającego W. Sherborne


Metoda Ruchu Rozwijającego powstała w latach sześćdziesiątych, kiedy to W. Sherborne opracowała własny system ćwiczeń. Główna idea metody to posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń tego rozwoju, ćwiczenia natomiast są traktowane raczej jako „doświadczenia” niż ćwiczenia w sensie fizycznym gdyż łączą one doświadczenia zarówno fizyczne jak i psychiczne. Ćwiczenia wykorzystywane w metodzie Ruchu Rozwijającego opierają się na następujących założeniach:
- doświadczenia ruchowe maja podstawowe znaczenia dla rozwoju wszystkich dzieci, ale szczególnie istotne są dla dzieci ze specjalnymi potrzebami, które często mają trudności w kontaktach „z własnym ciałem” oraz z innymi ludźmi;
- intensywność i ciągłość doświadczeń ruchowych jest ważniejsza dla dzieci ze specjalnymi potrzebami niż w przypadku dzieci o prawidłowym rozwoju uczęszczających do zwykłych szkół.
System opracowanych przez W. Sherborne ćwiczeń wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, które są zaspokajane w kontakcie z dorosłymi. Z tak zwanego baraszkowania pojawiającego się we wczesnym dzieciństwie każdego zdrowego dziecka i w każdej normalnej rodzinie autorka stworzyła system terapeutyczny. W metodzie tej poprzez ruch rozwijana jest:
- świadomość własnego ciała i usprawniania ruchowego;
- świadomość przestrzeni i działania w niej;
- dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.
Normalna aktywność człowieka, wykonywanie przez niego szeregu czynności ruchowych o charakterze dowolnym jest właśnie uwarunkowana świadomością własnego ciała i własnej tożsamości. W związku z tym człowiek musi znać i odczuwać swoje ciało, nazywać jego części. Musi mieć też poczucie wyodrębnienia się od tego co go otacza, posiadanie poczucia własnego „ja”, istnienia jako jednostki. W rozwoju dziecka dokonuje się to około 3 roku życia. Dzieci upośledzone umysłowo oraz dzieci nerwicowe często nie mają tej świadomości oraz „poczucia ugruntowania”, a dzieci autystyczne i psychotyczne – poczucia tożsamości. Poprzez udział w ćwiczeniach metodą W. Sherborne dziecko ma okazję do poznania własnego ciała, usprawniania motoryki, poczucia swojej siły, sprawności, poznania swoich możliwości ruchowych. Ponieważ dzięki temu zaczyna mieć ono zaufanie do siebie, zyskuje też poczucie bezpieczeństwa. Dzięki ćwiczeniom ruchowym dziecko może poznać przestrzeń, w której się znajduje, przestaje być ona dla niego groźna. Dlatego też dziecko czuje się w niej bezpiecznie, staje się bardziej aktywne, przejawia większą inicjatywę, może być twórcze. Ponieważ w przestrzeni człowiek nie jest sam, spotyka w niej inne osoby, musi nauczyć się dzielenia z innymi. Dzielenie przestrzeni z drugą osobą nie musi być zagrażające, a wręcz przeciwnie – może stać się źródłem współprzeżywania (empatii). Przestrzeń można dzielić z kilkoma osobami, a więc trzeba nauczyć się kontaktu najpierw z jednym partnerem a następnie z większą grupą. Nawiązanie bliskiego kontaktu, opartego na zaufaniu i współpracy, stwarza poczucie wspólnoty i okazję do czerpania satysfakcji z kontaktów z innymi.
Metoda Ruchu Rozwijającego jest upowszechniana w Polsce od przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, a wykorzystywana w pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo, autystycznymi, z porażeniem mózgowym, z zaburzeniami zachowania, głuchymi i niewidomymi ale także wspiera rozwój dzieci bez zaburzeń. Ruch rozwijający może pomóc dzieciom w dwóch głównych sferach rozwoju:
1. Rozwój fizyczny
- dzieci doświadczają, co to znaczy czuć się we własnym ciele „jak w domu”;
- uczą się używać ciała i kontrolować je na wiele różnych sposobów oraz przyswajają sobie dobrze wyważony repertuar ruchu („słownik ruchowy”);
- nacisk jest położony nie na przyswajanie konkretnych umiejętności przydatnych w poszczególnych sportach lub ćwiczeniach, ale na rozwój umiejętności ogólnych, związanych z opanowaniem różnych elementów ruchu, które mogą być zastosowane w wielu zadaniach fizycznych, z którymi dzieci mogą się spotkać.
2. Rozwój osobowości
- dzięki ruchowi rozwijającemu dzieci nabierają silniejszego poczucia samego siebie, swojej tożsamości,
- stają się bardziej pewne swoich możliwości,
- uczą się podejmować inicjatywę oraz wykorzystywać własną inwencję;
- uczą się wrażliwości na potrzeby i uczucia innych oraz stają się bardziej wprawne w komunikowaniu i dzieleniu się doświadczeniami z innymi ludźmi;
- uczą się skupiać uwagę na tym, co robią i uczyć się doświadczeń ruchowych;
- doświadczają satysfakcji z własnych dokonań.

Bibliografia:
1. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M.: Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. WSiP, Warszawa 1994.
2. Sherborne W.: Ruch rozwijający dla dzieci. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.