Kształcenie języków obcych u uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim

Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim nie są w stanie nauczyć się języka obcego poprzez pisanie i czytanie, dlatego główną uwagę skupia się na umiejętności porozumiewania się. Podstawową zasadą, którą należy wprowadzić na zajęciach edukacyjnych jest przekazywanie materiału w sposób jak najbardziej przystępny poprzez obraz, kolor i doświadczenie. Najskuteczniejsza jest praca w grupach 5 – 8 osobowych. W trakcie zajęć wykorzystuje się liczne pomoce audiowizualne, takie jak: obrazki, plakaty, rysunki, filmy. Pomocne okazuje się słuchanie tekstu z kasety.
Aktywne uczestnictwo uczniów w zajęciach zapewniają również zabawy i gry dydaktyczne związane z opracowywaniem tematu. Stosowanie tych właśnie form pracy wzbogaca terapeutyczno – reedukacyjne znaczenie zajęć w kształtowaniu kompetencji językowych i umiejętności komunikacyjnych. Uczniowie czują się doceniani, pewniejsi, a to w konsekwencji podnosi ich wartość w oczach rówieśników. Kształcenie językowe zakłada uczenie się przez przeżywanie, doświadczenie i rozwijanie wrażliwości. Edukacja języków obcych musi polegać na:
• projekcji filmów,
• sztuk teatralnych,
• prezentacji dzieł sztuki,
• malarstwa,
• rzeźby,
• muzyki,
• wycieczkach do muzeum, kina, teatru,
• pracy z tekstem literackim, publicystycznym, słownikami,
• grach dydaktycznych,
• grach dramowych.
Rozwijanie mówienia polega na kształtowaniu słownictwa czynnego i biernego, tworzeniu wyrazów, poznawaniu nowych wyrazów, korzystanie ze słownika języka angielskiego, niemieckiego, stwarzaniu sytuacji sprzyjających rozwijaniu mówienia, stylu wypowiedzi. Czytanie polega na kształtowaniu techniki czytania wyrazistego, płynnego, z uwzględnieniem znaków przestankowych, akcentów logicznych, uczuciowych oraz intonacji. Wśród uczniów szkoły specjalnej znajdziemy i takich, których upośledzenie wiąże się nie tyle z zaburzeniami rozwoju psychofizycznego, co raczej z opóźnieniem o charakterze kulturowym, przekazywaniem umiejętności językowych. Ograniczenia w możliwościach rozwojowych następują wskutek niekorzystnych warunków środowiskowych, braku właściwego wychowania i nauczania. Niepowodzenia szkolne takiego dziecka determinuje brak wykształcenia rodziców i aspołeczne wzorce osobowe w rodzinie. Język jest głównym narzędziem myślenia, informowania o własnych potrzebach, ocenach oraz komunikowania się z innymi. Mowa dzieci upośledzonych jest zaburzona. W zakresie składni dominują często niedokończone zdania, niestarannie zbudowane.
Uczniowie maja ubogi zasób wyrazów spajających i nawiązujących. Uczniom z upośledzeniem umysłowym łatwiej jest wypowiadać się na tematy bliskie jego codziennemu życiu. Tylko systematyczna i cierpliwa praca nauczyciela nad rozwojem języka ucznia daje szanse na osiągnięcie przez niego sprawności komunikacyjnej będącej podstawą wszelkich procesów intelektualnych.