Indywidualny program edukacyjny dla ucznia upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim

INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNY DLA UCZNIA UPOŚLEDZONEGO UMYSŁOWO W STOPNIU LEKKIM

EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

Opracowanie
Bożena Paleń

WSTĘP

Indywidualny program jest planem działań wspierających ucznia w realizowaniu zadań edukacyjnych. Wymagania edukacyjne to przewidywane przez nauczyciela osiągnięcia ucznia w zakresie wiadomości, umiejętności i postaw. Dla ucznia z niepełnosprawnością należy obrać indywidualną drogę edukacyjną, aby zdobył on niezależność życiową i mógł uczestniczyć w życiu społecznym na równi z innymi ludźmi.


II ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE

Program skierowany jest do ucznia posiadającego orzeczenie poradni o potrzebie kształcenia specjalnego. Podstawę do jego opracowania stanowi: Orzeczenie nr. ......wydane przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w ..............

Charakterystyka psychopedagogiczna ucznia ( na podstawie obserwacji i dokumentacji)

Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim. Nieco lepiej wykształcone rozumienie prostych sytuacji i zachowań społecznych. Stosunkowo dobre tempo uczenia się mechanicznego w oparciu o spostrzeżenia wzrokowe. Nastąpił regres w rozwoju myślenia przyczynowo – skutkowego i obecnie osiąga on niski poziom. Pozostałe funkcje rozwijają się na średnich możliwościach ucznia. Poniżej przeciętnej integracja wzrokowo – ruchowa. Niski poziom pamięci słuchowej słów i zdań. Dokonuje analizy sylabowej słów. Duże trudności w zakresie analizy i syntezy głoskowej i sylabowej. Wskazuje głoski w nagłosie, natomiast nie potrafi ich wskazać w śródgłosie i wygłosie. Zaburzony słuch fonemowy. Nie zna liter ( z wyjątkiem O, A, S, B ). Trudności w odwzorowaniu liter. Pismo o zaburzonym grafizmie. Przepisuje proste zdania. Duże trudności w zakresie dopasowania ilości elementów do cyfry, zaznaczaniem liczb na osi liczbowej, porównywaniem liczb. Nie rozumie dodawania i odejmowania w zakresie 10. Przeciętna orientacja w najbliższym otoczeniu społeczno – przyrodniczym. Tempo pracy przeciętne. Wymaga dokładnych instrukcji, powtórzenia polecenia, poparcia przykładem. Osłabiona koncentracja uwagi.

Mocne strony ucznia:
pogodne usposobienie,
pozytywna reakcja na pochwałę,
dokładne i staranne wykonywanie prac plastycznych.

Stosując się do Rozporządzenia Ministra Edukacji z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników, program zawiera:

- szczegółowe cele edukacyjne,
treści zgodne z treściami nauczania,
sposoby osiągania celów,
opis złożonych osiągnięć ucznia,
kryteria oceny


III CELE PROGRAMU

CELE GŁÓWNE

Głównym celem jest wyposażenie wychowanka w takie umiejętności, sprawności i nawyki, jak: podstawowe wiadomości o życiu społecznym i przyrodniczym najbliższego otoczenia, umiejętność czytania i pisania oraz wykonywania podstawowych działań matematycznych, znajomość prostych figur geometrycznych, posługiwanie się prostymi narzędziami i przyborami, a także przestrzeganie zasad higieny i troska o własne zdrowie.

CELE SZCZEGÓŁOWE

sprawne komunikowanie się z uwzględnieniem sytuacji, osób i reguł konwersacji,
opanowanie czytania i pisania jako form komunikowania się,
zainteresowanie książką,
pisanie z wykorzystaniem podstawowych zasad pisowni,
bogacenie słownika ucznia,
wypowiadanie się w minimalnym stopniu różnymi formami wypowiedzi pisemnej,
kształtowanie umiejętności muzycznych,
posługiwanie się podstawowymi narzędziami i materiałami w wyrażaniu sytuacji realnych i fantastycznych, własnych myśli, uczuć, inspirowanych literaturą i muzyką,
odkrywanie zainteresowań, odkrywanie siebie i swoich potrzeb,
przestrzeganie reguł i umiejętne współdziałanie oraz współżycie w grupie,
rozbudzenie ciekawości świata, obserwowania i badania najbliższego otoczenia,
obserwowanie i charakteryzowanie zjawisk atmosferycznych,
rozumienie i poszanowanie świata roślin i zwierząt,
rozumienie pojęć i wykonywanie czynności umysłowych związanych z rozwiązywaniem problemów matematycznych,
radzenie sobie w sytuacjach życiowych wymagających formułowania i obliczania działań matematycznych,
praktyczne stosowanie zdobytej wiedzy( porządkowanie, mierzenie, ważenie, kupowanie i płacenie, odczytywanie wskazań zegara i termometru, posługiwanie się kalendarzem),
umiejętne korzystanie z komputera, Internetu i multimediów jako źródeł informacji,
posługiwanie się narzędziami i urządzeniami technicznymi, korzystanie z prostej informacji technicznej,
rozumienie potrzeby aktywności fizycznej i jej wpływu na sprawność organizmu,
doskonalenie sprawności fizycznej,


IV TREŚCI NAUCZANIA

EDUKACJA POLONISTYCZNA

1.W zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka:
słuchanie wypowiedzi
uczestniczenie w rozmowie
zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi
samodzielne wypowiadanie się na podany temat

2. W zakresie umiejętności czytania i pisania:

kodowanie i odkodowywanie informacji
uważne słuchanie tekstów czytanych przez dorosłych
rozwijanie zainteresowań i umiejętności czytelniczych
tworzenie wypowiedzi pisemnych
posługiwanie się w praktyce elementarnymi zasadami ortografii
podstawowe pojęcia z zakresu wiedzy o języku

3. W zakresie umiejętności korzystania z informacji:
słuchanie innych i samodzielne poszukiwanie

4. W zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury:
czytanie tekstów
uczestniczenie w analizie tekstów

3. W zakresie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych:
uczestniczenie w zabawach teatralnych
nauka tekstów na pamięć

EDUKACJA MUZYCZNA

1. W zakresie wychowania do odbioru muzyki:
śpiewanie
muzykowanie
słuchanie, zabawy przy muzyce
uczestniczenie w koncertach i innych prezentacjach muzycznych

2. W zakresie tworzenia muzyki:
ilustracje wokalne i ruchowe
realizacje instrumentalne

EDUKACJA SPOŁECZNA

1. W zakresie odróżniania dobra od zła w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi:
odróżnienie dobra od zła w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami
współpraca z innymi i przestrzeganie reguł
troska o własne bezpieczeństwo i ochrona innych
2. W zakresie kształtowania poczucia przynależności do rodziny i społeczności lokalne:
uświadamianie roli rodziny w życiu jednostki
poznanie relacji rodzinnych i obowiązków z nich wynikających
dostosowanie oczekiwań własnych do realiów ekonomicznych rodziny
zdobywanie wiadomości na temat swojej miejscowości i jej mieszkańców
3. W zakresie wychowania patriotycznego :
kształtowanie tożsamości narodowej
wychowanie w poczuciu przynależności do społeczności i kultury europejskiej

EDUKACJA PRZYRODNICZA

1.W zakresie rozumienia i poszanowania świata roślin i zwierząt:
rozpoznawanie roślin i zwierząt
poznanie warunków koniecznych do rozwoju roślin i zwierząt
poznanie korzyści, jakie zwierzęta przynoszą środowisku
poznanie zagrożeń dla człowieka ze strony przyrody
rozumienie i stosowanie w praktyce zasad ochrony środowiska przyrodniczego
rozumienie znaczenia wody w życiu ludzi, roślin, zwierząt

2. W zakresie rozumienia warunków atmosferycznych:
rozpoznawanie i nazywanie zjawisk atmosferycznych
poznawanie pór roku i wskazywanie typowych dla nich zachowań ludzi i zwierząt
obserwowanie pogody i rozumienie jej prognoz

EDUKACJA MATEMATYCZNA

1. W zakresie czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki:
określenie położenia przedmiotów( na, pod, obok, wyżej, niżej, na górze, na dole)
klasyfikacja i porządkowanie obiektów
wprowadzenie kierunków od siebie i innych osób
dostrzeganie zjawiska symetrii na rysunku
rozpoznawanie figur geometrycznych i tworzenie rytmów
2. W zakresie liczenia i sprawności rachunkowych:
pojęcie liczby i liczenie obiektów
poznawanie i stosowanie w praktyce działań
zadania tekstowe
3. W zakresie pomiaru:
długości
ciężaru
płynów
czasu
4. W zakresie obliczeń pieniężnych:
znajomość banknotów i monet
liczenie pieniędzy

EDUKACJA PLASTYCZNA

1. W zakresie wyrażania własnych myśli i uczuć w różnorodnych formach plastycznych:
wypowiedzi plastyczne w technikach płaskich
tworzenie prac w technikach przestrzennych
ilustrowanie różnych scen i sytuacji

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

1. W zakresie bezpiecznego posługiwania się komputerem:
obsługa komputera
zdrowotne i wychowawcze ograniczenia w korzystaniu z komputera

ZAJĘCIA TECHNICZNE

1.W zakresie wychowania technicznego oraz dbałości o bezpieczeństwo własne i innych:
poznawanie i obsługiwanie urządzeń
działalność konstrukcyjna ucznia
posługiwanie się narzędziami i urządzeniami
bezpieczeństwo komunikacyjne
organizacja warsztatu pracy

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

1.W zakresie kształtowania sprawności fizycznej:
uczestniczenie w zajęciach rozwijających sprawność fizyczną
opanowanie wybranych umiejętność

2. W zakresie elementów wychowania zdrowotnego”

wiedza na temat ochrony własnego zdrowia
zasady zachowania wobec niepełnosprawnych


V SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW

Przedmiotem oceniania szkolnego są postępy w rozwoju ucznia, jego aktywności, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach i zainteresowaniach. Ocenianie na I etapie edukacyjnym ma formę oceny opisowej. Ocenianie znakiem lub cyfrą musi być połączone z ocenianiem słownym, co wyzwala u ucznia silniejszą motywację i zachętę do dalszej pracy.

RODZAJE OCEN:

wstępna ocena rozwoju ucznia i jego możliwości w klasie I, stanowi podstawę do zapewnienia każdemu uczniowi maksymalnego rozwoju (diagnoza wstępna),

ocenianie bieżące – informacja o postępach i zachowaniu ucznia, wskazująca osiągnięcia i to, co należy usprawnić
słowna pochwała,
umowny system znaków ( pieczątki, litery, cyfry –II sem. kl.III)

ocenianie podsumowujące czyli śródroczna i roczna ocena wyrażona na piśmie, stanowiąca informację o osiągnięciach ucznia

Ocenianie ucznia niepełnosprawnego intelektualnie uwzględniać musi jego aktualny poziom rozwoju psychofizycznego – możliwości i ograniczenia umysłowe. W związku z powyższym wystawiając oceny, należy wziąć pod uwagę:
wysiłek, który uczeń włożył w opanowanie wiadomości i umiejętności,
poziom motywacji do pracy,
zaangażowanie w opanowanie materiału,
samodzielność w wykonywaniu działań
Ocenianie ucznia jest podsumowaniem wszelkich wysiłków pedagogicznych, a jednocześnie narzędziem ewaluacyjnym w pracy nauczyciela.

Przy realizacji programu wykorzystuje się następujące metody pracy:
metody i techniki aktywizujące,
rozmowy, pogadanki,
opowiadania,
gry dydaktyczne i edukacyjne
drama, inscenizacja,
praca z tekstem,
praca z mapą,
ćwiczenia relaksujące,
gry planszowe i komputerowe,
wycieczki krajoznawcze,
ćwiczenia doskonalące percepcję wzrokową, słuchową, umiejętność czytania, pisania i liczenia,
ćwiczenia poprawiające orientację w terenie,
obcowanie z książką, telewizją, komputerem,
kart pracy i karty ćwiczeń,
zabawy integracyjne,
kinezjologia edukacyjna (Dennisona),
metody samodzielnych doświadczeń,
metody ćwiczeń utrwalających,
metody oparte na obserwacji,
naśladownictwo pozytywnych postaw i zachowań

Metody te działają uspokajająco, a także prowokują do działań, rozbudzają zaciekawienie, zainteresowanie, wzmacniają spontaniczną i swobodną aktywność.

FORMY PRACY:

indywidualna,
grupowa,
zespołowa


VI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

Uczeń kończący I etap edukacyjny w zakresie edukacji polonistycznej:

swobodnie posługuje się językiem ojczystym,
uczestniczy w rozmowach,
poszerza zakres słownictwa,
czyta teksty, zaznacza wybrane fragmenty,
pisze czytelnie i estetycznie,
przepisuje teksty, pisze krótkie zdania z pamięci i ze słuchu,
w miarę swoich możliwości samodzielnie realizuje pisemne zadania domowe,
redaguje z pomocą nauczyciela życzenia, zaproszenia, list.

W zakresie edukacji muzycznej:

śpiewa piosenki,
aktywnie słucha muzyki,
realizuje ruchem proste rytmy,
gra na instrumentach perkusyjnych,
tańczy podstawowe kroki tańców ludowych.

W zakresie edukacji plastycznej:

prowadzi własną działalność twórczą, stosując różnorodne środki wyrazu w kompozycjach płaskich i przestrzennych.

W zakresie edukacji społecznej:

zna i rozumie wybrane wartości etyczne( dobro, prawdomówność) i stara się postępować zgodnie z nimi,
zna swoje prawa i obowiązki wobec społeczności rodzinnej, rówieśniczej i środowiskowej,
identyfikuje się ze swoją rodziną i jej tradycjami, zna i szanuje tradycje najbliższej okolicy, regionu, kraju( zna symbole narodowe),
rozumie wartość pracy w życiu człowieka,
zna wybrane zawody wykonywane w rodzinie,
zna numery ratunkowe

W zakresie edukacji przyrodniczej:

prowadzi obserwacje przyrodnicze,
rozpoznaje i nazywa części ciała,
wie, jak dbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i innych,
rozpoznaje i nazywa zagrożenia ze strony roślin i zwierząt,
podejmuje zdania na rzecz ochrony środowiska,
prowadzi obserwację zjawisk atmosferycznych.

W zakresie edukacji matematycznej:

liczy, porównuje, zapisuje cyframi i odczytuje liczby w zakresie 1000,
dodaje i odejmuje w zakresie 100,
mnoży i dzieli w zakresie 100,
rozwiązuje zadania z treścią jednodziałaniowe,
odczytuje wskazania zegarów, termometrów, kalendarzy, liczy pieniądze, waży i mierzy przedmioty,
odczytuje i zapisuje liczby w systemie rzymskim od I do XII,
rozpoznaje i nazywa podstawowe figury geometryczne,

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

umie obsługiwać stanowisko komputerowe,
potrafi posługiwać się wybranymi programami i grami edukacyjnymi,
zna wynikające z niewłaściwego korzystania z komputera zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa,

ZAJĘCIA TECHNICZNE

potrafi zadbać o właściwą organizację materiałów, narzędzi i stanowiska pracy,
zna zasady bezpieczeństwa w poruszaniu się w ruchu ulicznym jako pieszy i rowerzysta
rozumie konieczność zachowania ostrożności przy obsłudze urządzeń elektrycznych.

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

potrafi przyjmować pozycje wyjściowe i ustawienia dla poszczególnych rodzajów ćwiczeń i prostych układów gimnastycznych,
potrafi posługiwać się piłką i innymi przyborami, przestrzegając zasad bezpieczeństwa i respektując reguły gry,
umie dbać o higienę osobistą, rozumie znaczenie racjonalnego odżywiania.


VII EWALUACJA, OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Monitorowanie to systematyczne gromadzenie informacji o warunkach, przebiegu i rezultatach działań dydaktyczno – wychowawczych, nieustanne obserwowanie i badanie efektów realizacji programu nauczania. To także ewaluacja własnej pracy nauczyciela. Ewaluacja pozwala zorientować się, czy program przynosi zamierzone efekty. Musi więc zawierać:
rejestr zmian i postępów ( dokumentowanie tego, co dziecko osiągnęło),
ocenę skuteczności podjętych działań,
wnioski i sugestie zmian w proponowanych działaniach na okres następny.

W zalecanych sposobach osiągania zamierzonych celów edukacyjnych wymienić należy:
dokładne poznanie ucznia i jego otoczenia ( systematyczne obserwowanie i ocenianie postępów uczenia się),
ustalenie zakresu treści programowych odpowiadających możliwościom i potrzebom ucznia,
zastosowanie odpowiednich metod nauczania i środków dydaktycznych,
systematyczna i twórcza współpraca z rodzicami, stała komunikacja szkoła – dom

Rodzaj pomocy i wsparcia

stawianie wymagań adekwatnych do możliwości ucznia,
częsty indywidualny kontakt w czasie lekcji celem ukierunkowania i kontrolowania kolejnych etapów pracy oraz wspieranie dziecka ( stosowanie pytań pomocniczych, naprowadzanie przez skojarzenia, wskazywanie),
wspieranie się w procesie nauczania konkretami,
branie pod uwagę wysiłku i zaangażowania ucznia w wykonywaną pracę,
motywowanie do nauki poprzez częste wzmocnienia pozytywne,
realizacja zajęć indywidualnej rewalidacji