Program zajęć dodatkowych poszerzających wiedzę z języka angielskiego

1. WPROWADZENIE

Program został opracowany w celu wdrożenia na zajęciach pozalekcyjnych, rozszerzających wiedzę z języka angielskiego, skierowanych do uczniów trzecich klas liceum ogólnokształcącego. Zajęcia te będą prowadzone w ramach projektu „Wiedza Kluczem do Sukcesu”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.1. Wyrównanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie 9.1.2. Wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszenie różnic w jakości usług edukacyjnych. Projekt będzie realizowany w Zespole Szkół w Sokołowie Małopolskim w latach 2010 – 2012. Poniższy program obejmuje zajęcia z grupą biorącą udział w projekcie w roku szkolnym 2010 / 2011. Czas trwania kursu przewidziany jest na dwa semestry i obejmował będzie 50 godzin lekcyjnych. Grupa złożona z 15 osób rozpocznie zajęcia w październiku 2010 i zakończy je w kwietniu 2011. Zajęcia będą odbywały się raz w tygodniu w dwugodzinnych blokach.
Program wychodzi naprzeciw potrzebom uczniów zdolnych, pragnących poszerzyć swoją wiedzę z zakresu języka angielskiego, rozbudować zasób słownictwa i struktur gramatycznych a także zwiększyć swobodę komunikowania się w języku angielskim w sytuacjach pozaszkolnych. Ponadto, realizacja treści ujętych w programie, przy wykorzystaniu różnorodnych form i metod pracy, pozwoli przygotować uczniów do egzaminu maturalnego na poziomie rozszerzonym. Opracowując program nauczyciel wziął pod uwagę poziom umiejętności językowych uczniów, ich zainteresowania a także standardy wymagań egzaminacyjnych, dotyczące zwłaszcza poziomu rozszerzonego.

2. CELE PROGRAMU

2.1. CELE OGÓLNE

a) doskonalenie umiejętności swobodnego posługiwania się językiem angielskim w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych
b) rozwijanie zainteresowań uczniów
c) promowanie nauki języka angielskiego
d) promowanie kultury krajów anglojęzycznych
e) promowanie postawy otwartości i tolerancji na inne kultury
f) wzbudzenie chęci poznawania kultury i zwyczajów innych narodowości
g) przygotowanie uczniów do egzaminu maturalnego na poziomie rozszerzonym
h) kształtowanie w uczniach nawyku samodzielnej, systematycznej pracy
i) nauka współpracy z innymi uczniami

2.2. CELE SZCZEGÓŁOWE I PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

2.2.1. Rozwijanie sprawności rozumienia tekstu czytanego

Przewidywane osiągnięcia uczniów
a) uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o różnorodnej formie i długości
b) uczeń rozumie ogólny sens tekstu bądź jego poszczególnych części
c) uczeń określa intencje autora tekstu
d) uczeń wysnuwa wnioski na podstawie informacji zawartych w tekście
e) uczeń potrafi wyszukać szczegółowe informacje w tekście
f) uczeń rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu
g) uczeń rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi
h) uczeń oddziela fakty od opinii

2.2.2. Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu

Przewidywane osiągnięcia uczniów
a) uczeń rozumie ze słuchu teksty o różnorodnej formie i długości
b) uczeń określa główną myśl tekstu lub jego części
c) uczeń stwierdza czy tekst zawiera określone informacje
d) uczeń selekcjonuje informacje
e) uczeń określa intencje autora
f) uczeń rozpoznaje kontekst sytuacyjny - określa miejsce, warunki, uczestników nagrania
g) uczeń rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi

2.2.3. Doskonalenie sprawności mówienia

Przewidywane osiągnięcia uczniów
a) uczeń umie stworzyć dłuższą, wieloaspektową wypowiedź ustną
b) uczeń używa różnorodnych środków językowych w celu formułowania wypowiedzi poprawnych pod względem fonetycznym, morfosyntaktycznym i leksykalnym
c) uczeń potrafi zaprezentować materiał stymulujący w odniesieniu do tematu przewodniego
d) uczeń analizuje poszczególne elementy materiału stymulującego
e) uczeń potrafi nadać właściwą formę tworzonej przez siebie wypowiedzi
f) uczeń potrafi sformułować, uzasadnić i obronić własną opinię
g) uczeń potrafi przedstawić prezentację na wybrany temat
h) uczeń uczestniczy w dyskusji, udziela informacji, argumentuje
i) uczeń interpretuje i komentuje fakty bądź opinie innych osób
j) uczeń wysuwa i rozważa hipotezy
k) uczeń dokonuje przetworzenia i podsumowania tekstu, nagrania, bądź rozmowy
l) uczeń stosuje styl i formę wypowiedzi właściwą dla kontekstu
m) uczeń wykorzystuje w wypowiedzi wiedzę o krajach anglojęzycznych i o kraju ojczystym

2.2.4. Doskonalenie sprawności tworzenia wypowiedzi pisemnej
Przewidywane osiągnięcia uczniów
a) uczeń zna zasady konstruowania różnych form wypowiedzi pisemnej
opisu osoby, miejsca bądź wydarzenia
opowiadania
recenzji
rozprawki
a) tworzy spójną wypowiedź pisemną z zastosowaniem różnorodnych form językowych i z uwzględnieniem właściwego rejestru językowego i stylu.
b) uczeń formułuje i uzasadnia własną opinię
c) uczeń przedstawia argumenty za i przeciw przedstawionej tezie
d) uczeń wykorzystuje w wypowiedzi wiedzę o krajach anglojęzycznych i o kraju ojczystym

2.2.5. Poszerzenie zakresu słownictwa oraz struktur gramatycznych

Przewidywane osiągnięcia uczniów
a) uczeń dysponuje bogatym zasobem zwrotów i wyrażeń, które prawidłowo wykorzystuje w swoich wypowiedziach
b) uczeń posługuje się obszernym zasobem struktur gramatycznych

3. TREŚCI

3.1. ROZUMIENIE TEKSTU I ROZUMIENIE ZE SŁUCHU

Program przewiduje pracę z tekstami i nagraniami o jak najbardziej zróżnicowanej formie i treści.
a) teksty użytkowe (ulotki, ogłoszenia, reklamy)
b) fragmenty utworów literackich (powieści, opowiadania)
c) artykuły prasowe
d) recenzje
e) nagrania wywiadów
f) nagrania wykładów
g) nagrania audycji radiowych
h) wiadomości
i) instrukcje
j) nagrania rozmów, dyskusji
k) komunikaty
3.2.MATERIAŁ LEKSYKALNY

Materiał leksykalny programu obejmuje słownictwo z zakresu 15 bloków tematycznych stanowiących podstawę wymagań egzaminacyjnych. W programie uwzględnione zostają następujące obszary leksykalne:
a) człowiek - problemy etyczne, uczucia i emocje, relacje, różnice kulturowe
b) dom – kupno i sprzedaż mieszkania, wygląd i wyposażenie domu, architektura
c) szkoła – system oświaty, kształcenie pozaszkolne, szkoły w różnych krajach
d) praca – warunki pracy i zatrudnienia, rynek pracy,
e) życie rodzinne i towarzyskie – święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy
f) żywienie – posiłki, lokale gastronomiczne, diety, żywność modyfikowana genetycznie
g) zakupy i usługi – reklama, reklamacja, korzystanie z usług, środki płatnicze, banki, ubezpieczenia
h) podróżowanie i turystyka – środki transportu, baza noclegowa, zwiedzanie, wypadki i awarie, atrakcje turystyczne na świecie
i) kultura – film, teatr, sztuki plastyczne, muzyka, literatura, media, twórcy i ich dzieła
j) sport – sprzęt sportowy, imprezy sportowe, sport ekstremalny, sławni sportowcy
k) zdrowie – dolegliwości zdrowotne, objawy i leczenie, nałogi i uzależnienia, niepełnosprawność, służba zdrowia, medycyna alternatywna
l) nauka i technika – nowoczesne technologie i ich wykorzystanie, obsługa urządzeń technicznych, dziedziny nauki, odkrycia naukowe i wynalazki
m) świat przyrody – ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe, zmiany klimatyczne
n) konflikty wewnętrzne i międzynarodowe, problemy społeczne, bezdomność, przestępczość, religia, gospodarka, pomoc potrzebującym, działalność charytatywna
o) elementy wiedzy o krajach anglojęzycznych

3.3. FUNKCJE KOMUNIKACYJNE

a) aktywne uczestnictwo w dyskusji
b) wyrażanie własnej opinii
c) uzasadnianie własnej opinii
d) komentowanie wypowiedzi oraz opinii innych osób
e) przekazywanie informacji podanej przez inną osobę
f) prośba o powtórzenie pytania lub informacji
g) prośba o wyjaśnienie pytania lub informacji
h) wyrażanie uczuć, emocji
i) podtrzymywanie rozmowy
j) przedstawienie prezentacji na wybrany temat
k) przedstawianie argumentów za i przeciw
l) udzielanie rad
m) wysuwanie hipotez
n) prowadzenie negocjacji

3.4. ZAGADNIENIA GRAMATYCZNE

a) Czasy gramatyczne
Present Perfect, Present Perfect Continuous
Past Simple, Past Perfect, Past Continuous
Future Continuous, Future Perfect, Future Perfect Continuous
b) Strona bierna
c) Mowa zależna
d) Pytania pośrednie
e) Zdania warunkowe (stopnia 1, 2, 3,oraz 0)
f) Zdania przydawkowe
g) Konstrukcje modalne
h) Inwersja
Not only .......................
No sooner had...............
Hardly had....................
Only after..................
i) Zdania wyrażające życzenia I wish ......., If only.............
j) Czasowniki złożone
k) Konstrukcje neither.............nor............., either.................or..............
l) Konstrukcje z przymiotnikami w stopniu wyższym (The more, the better)
m) Konstrukcja Have something done
n) Przyimki towarzyszące przymiotnikom i czasownikom
o) Spójniki
as long as,
provided that,
unless,
in spite of, despite,
as if
so as, so that
p) Słowotwórstwo

4. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

4.1. METODY PRACY

Metody pracy wykorzystywane na zajęciach uzależnione będą od rodzaju ćwiczenia i typu sprawności, który uczniowie będą doskonalić. Aby umożliwić uczniom jak najbardziej efektywną naukę metody te powinny być zróżnicowane i odpowiednio dobrane.
Jako że jednym z głównych celów programu, obok przygotowania do egzaminu maturalnego, jest jak najdalej idąca swoboda i biegłość w posługiwaniu się językiem angielskim, podstawową metodą wykorzystywaną na zajęciach będzie metoda komunikacyjna. Pozwoli ona rozwijać umiejętność skutecznego przekazu informacji i komunikowania się zarówno w mowie jak i w piśmie. Treść i forma poszczególnych ćwiczeń będą bazować na sytuacjach z życia codziennego a nacisk położony zostanie na przydatność i możliwość wykorzystania zdobytych umiejętności w sytuacjach pozaszkolnych.
Kolejną metodą stosowaną na zajęciach będzie humanistyczne podejście do nauczania, w którym osobiste przeżycia i doświadczenia ucznia stanowić będą punkt odniesienia dla przyswajanych treści a nauka języka obcego może stanowić narzędzie osobistego rozwoju. Nauczyciel dużą wagę przykładał będzie również do indywidualizacji nauczania. Oprócz wyżej wymienionych metod nauczyciel planuje także wykorzystanie metody audiolingwalnej oraz burzy mózgów.
Aby wzbogacić i urozmaicić proces przyswajania wiedzy zostanie również wykorzystana metoda projektu.

4.2. FORMY PRACY

Aby osiągnąć cele założone w programie, nauczyciel będzie stosował w trakcie zajęć zróżnicowane formy pracy, a ich wybór uwarunkowany będzie typem sprawności doskonalonej w danym momencie a także rodzajem wykonywanego ćwiczenia. Należy podkreślić, iż odpowiedni dobór formy pracy ma kluczowe znaczenie w procesie uczenia się, dlatego też nie może być to dobór przypadkowy.
Sprawność mówienia najczęściej ćwiczona będzie w formie pracy w parach bądź w grupach. Dzięki temu każdy uczeń będzie mógł wziąć aktywny udział w zajęciach. Prowadzenie dialogu pozwoli uczniom na doskonalenie zdolności komunikacyjnych gdyż sytuacja ta jest bardzo zbliżona do naturalnej, praca w grupach natomiast umożliwi uczniom korzystanie z wiedzy kolegów i koleżanek. Kolejną formą pracy w procesie kształcenia sprawności mówienia będzie praca cała grupą.
Ćwiczenia gramatyczne, rozumienie tekstu, rozumienie ze słuchu a także wypowiedź pisemna wymagają od ucznia dużego skupienia uwagi, dlatego też praca indywidualna wydaje się być tutaj najodpowiedniejszą formą.
Analiza materiału leksykalnego pozwala na pracę całą grupą, należy jednak pamiętać aby aktywizować wszystkich uczniów, nie tylko tych z największym zasobem słownictwa.

4.3. TECHNIKI SŁUŻĄCE OSIĄGNIĘCIU ZAMIERZONYCH CELÓW

Podobnie jak w przypadku metod i form pracy, zaleca się aby stosowane techniki również były różnorodne i urozmaicone. W czasie trwania kursu przewiduje się wykorzystanie następujących technik:
Rozumienie tekstu i rozumienie ze słuchu:
a) technika prawda / fałsz
b) dobieranie nagłówka do fragmentu tekstu
c) dobieranie osoby wypowiadającej się do tematu bądź miejsca
d) test wyboru
Mówienie:
a) opis przedstawionego materiału stymulującego
b) dialog
c) pytania i odpowiedzi
d) prezentacja tematu
e) streszczenie tekstu
f) dyskusja
Wypowiedź pisemna
a) pisanie ze słuchu (dyktando)
b) opisywanie ludzi oraz miejsc
c) pisanie rozprawki
d) pisanie opowiadania
Gramatyka
a) transformacje zdań
b) test luk sterowanych
c) tłumaczenie fragmentów zdań
d) uzupełnianie luk
e) słowotwórstwo
Słownictwo
a) korzystanie ze słownika
b) uzupełnianie zdań odpowiednim wyrazem
c) odgadywanie znaczenia słów z kontekstu
d) dobieranie odpowiednich zwrotów do elementów ilustracji
e) dobieranie definicji do zwrotów
f) łączenie wyrazów w pary
g) dobieranie synonimów bądź antonimów
h) zmienianie formy słów tak aby pasowały do poszczególnych zdań
i) dopasowywanie wyrazów do różnych kategorii
j) rozwiązywanie krzyżówek

4.4. POMOCE DYDAKTYCZNE

a) podręcznik
b) słowniki
c) arkusze maturalne z ubiegłych lat
d) flash cards
e) odtwarzacz CD
f) laptop
g) rzutnik

5. EWALUACJA PROGRAMU

Podstawą ewaluacji programu będzie bieżąca obserwacja postępów uczniów, przyrostu ich wiedzy a także rozwoju umiejętności. Rozmowy przeprowadzane na bieżąco z uczniami będą stanowić cenne źródło wiedzy na temat jakości i skuteczności programu, dlatego też nauczyciel przewiduje możliwość wprowadzenia w nim drobnych zmian na etapie wdrażania. Ponieważ program wdrażany będzie na zajęciach dodatkowych, nie przewiduje się wystawiania stopni. W ramach ewaluacji, w połowie oraz na zakończenie kursu uczniowie wypełnią ankiety, mające na celu sprawdzenie poziomu zadowolenia z zajęć a także ich przydatności w kontekście egzaminu maturalnego. Ponadto, kolejnym miarodajnym wskaźnikiem skuteczności programu będą wyniki egzaminu, zwłaszcza z poziomu rozszerzonego. Ich analiza i porównanie z wynikami z egzaminu próbnego pozwoli ocenić przyrost wiedzy uczniów, a tym samym wartość programu.

6. BIBLIOGRAFIA

1. Informator o egzaminie maturalnym. Język angielski, CKE, Warszawa, 2007.
2. Dziennik ustaw nr 4 z dn. 15.01.2009r.
3. Vince Michael, Advanced Language Practice Macmillan Heinemann, 1994.
4. Umińska Marta, Hastings Bob, Szmerdt-Chandler Dominika, Matura rozszerzona z języka angielskiego repetytorium i podręcznik, Longman, 2010.
5. Lechowski Mieczysław, Palowska Jolanta, Matura z języka angielskiego. Zestawy egzaminacyjne. Poziom rozszerzony, EGIS & Express Publishing, 2007.


Opracowała: Marcjanna Dec-Nitkiewicz